Czy godziny nadliczbowe w pracy są legalne?

Przeciętny czas pracy pracownika określany jest po to, aby wskazać ilość godzin stałych, w których pracownik jest do dyspozycji pracodawcy. Przeciętny czas pracy wynosi osiem godzin dziennie, w czterdziestodniowym czasie pracy w pięciodniowym tygodniu pracy. Aby więc mówić o nadgodzinach, należy znać pojęcia związane z czasem pracy pracownika, pracującego na popularnym etacie.

Co z nadgodzinami?

Praca „po godzinach”, czyli w godzinach nadliczbowych obowiązuje więc dłużej niż we wskazanych wyżej godzinach pracy. Ważne, żeby pamiętać, że godziny nadliczbowe zaczynają się wówczas, kiedy zostanie przekroczony czas pracy określony w kodeksie pracy. Jeśli przekroczymy czas pracy, który jest niższy niż w ustawie, to wówczas nie ma możliwości mówienia o godzinach nadliczbowych. Jest jeszcze możliwość określenia w umowie czasu pracy pracownika, a co za tym idzie „pracy po godzinach”.

Jest to dobre rozwiązanie dla osób pracujących w mniejszym wymiarze czasu niż wspomniany 8godzinny czas pracy w ciągu dnia. W takim przypadku godziny nadliczbowe są dodatkowo płatne. Dopóki jednak pracownik nie przekroczy ośmiu godzin pracy dziennie, to wszelkie godziny nadliczbowe płatne są jak normalna godzina pracy. Dopiero czas pracy dłuższy niż osiem godzin dziennie jest płatny ponad stawkę godzinową.

Legalność pracy po godzinach

Praca w godzinach dłuższych niż typowy tydzień pracy jest zgodna z prawem tylko w określonych warunkach. Istnieje jedynie kilka przesłanek do wykorzystania takiej sytuacji. Pierwszą z sytuacji jest konieczność przeprowadzenia akcji ratowniczej, dotyczącej ratowania zdrowia i życia ludzkiego, a także ochrony środowiska. Drugą sytuacją, w której dopuszczane są nadgodziny jest konieczność usunięcia awarii, co jest szczególnie ważne w bieżącej pracy zakładu. Ostatnią sytuacją, w której korzysta się z nadgodzin jest wyższa potrzeba pracodawcy.

Ten przykład potrafi być nieco obszerny, przez co łatwo o nadinterpretację. Przede wszystkim sytuacje takie są nieplanowane i nagłe. Nie można nadgodzin wykorzystać jako rozwiązania w przypadku braku pracowników. Mało który pracownik wie, że w przypadku naruszenia wyżej wymienionych przesłanek pracownik może odmówić pracę „po godzinach”.

Jakie limity?

W przypadku godzin nadliczbowych należy pamiętać o limitach, jakie nakłada kodeks pracy. Jednym wyjątkiem, który nie obejmuje godzin nadliczbowych jest akcja ratunkowa oraz wszelkiego rodzaju awarie. Wspomniane akcje prowadzi się do momentu ich usunięcia, niezależnie od czasu pracy. Mówiąc o innych sytuacjach należy udać się do kodeksu pracy.

Dokument wyraźnie wskazuje, że ilość godzin nadliczbowych w całym roku nie może przekroczyć 150 roku. Patrząc jednak na jeden dzień pracy, w którym konieczny jest odpoczynek w wymiarze 11 godzin, można mówić o maksymalnie pięciu godzinach pracy w godzinach nadliczbowych. Są także grupy pracowników, którzy są chronieni przed godzinami nadliczbowymi. Należą do nich kobiety w ciąży, młodociani pracownicy, a także osoby zajmujące się dzieckiem do lat 4.